عطنا- نخستین همایش ملی "سنجش کلاسی"، با هدف افزایش مهارت سنجش در معلمان، پنجم و ششم اردیبهشت ماه سال 1403 برگزار می شود.

این همایش توسط دانشگاه علامه طباطبائی و با همکاری وزارت آموزش و پرورش برگزار خواهد شد.

علاقمندان به ارسال مقاله در این همایش، می توانند چکیده های خود را تا تاریخ 25 اسفند و مقالات خود را تا تاریخ 25 فروردین ماه به دبیرخانه این همایش ارسال کنند.

دکتر جلیل یونسی؛ دبیر علمی همایش "سنجش کلاسی" و "معاون پژوهشی" دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، درباره جزئیات و ضرورت برگزاری همایش ملی سنجش کلاسی گفت: "این همایش نخستین همایش ملی در حوزه سنجش کلاسی یا سنجش کلاس درس است.

از آنجاکه در انتهای هر کلاس یا هر دوره آموزشی، همواره سنجش و ارزشیابی صورت می گیرد، همه افراد در پایان هر دوره، از پیش دبستانی ها و مهد کودک ها گرفته تا مدارس، هنرستان ها، دانشگاه ها، وزارت خانه ها و یا حتی پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه و در دوره های آموزشی که سازمان ها برگزار می کنند، با برگزاری سنجش و ارزشیابی مواجه هستند. بنابراین به طور کلی، همه افرادی که هرگونه دوره آموزشی برگزار می کنند، با این حوزه سر و کار دارند. معلمان و دانشجویان و اساتید و متخصصان حوزه های روانشناسی و علوم تربیتی از مهم ترین مخاطبان این همایش هستند".

وی افزود: "معلمان معمولاً دو وظیفه اصلی دارند؛ اولی خوب درس دادن است و دومی سنجش منصفانه. تا کنون بیشتر تمرکز آموزش و پرورش بر این بوده که معلم ها خوب درس بدهند. با توجه به اینکه خودم قبلاً معلم بودم و دوره های معلمی را گذرانده و این فضا را رصد کرده ام، می توان گفت آموزش و پرورش با نسبت یک به ده، بر دو موضوع سنجش و آموزش متمرکز است. یعنی برای رشد و توسعه سواد و مهارت سنجش معلمان کمتر به اقدامات عملی و تخصصی پرداخته شده است. در صورتی که سنجش بحث مهمی است. معمولاً دانش آموزان بر اساس شیوه سنجش، روش مطالعه و یادگیری شان را تعیین می کنند".

او همچنین یادآور شد: "به نظر می رسد سنجش هایی که در حال حاضر برگزار می شود، متناسب با تغییر ماهیت کتب درسی، مسائل روز و نوع یادگیری نیست".

در گذشته معمولا یادگیری فقط از طریق مطالعه کتب درسی بود اما الان به این صورت نیست. امروزه افراد با دسترسی که به شبکه های اجتماعی و مجازی، پادکست ها و سایت های گوناگون دارند، یادگیری متنوعی را تجربه می کنند. بنابراین معلم ها نیز باید برای این فضا آماده باشند".

یونسی با اشاره به تحولاتی که در زمینه یادگیری صورت گرفته است اضافه کرد: "امروزه دیگر سنجش های کلاسی مثل سابق نیست که ما چند آزمون چند گزینه ای یا تشریحی بگیریم. می توان این سنجش ها را بسیار جذاب تر کرد. می شود حالت ترسناک آن را از میان برد و واقعا مهارت ها را سنجش کرد. دانش آموزان و دانشجویان بیان می کنند که شیوه سنجش کلاسی امروزه، سنجش کلاسی زمان پدران شما نیست که البته نقد درستی است؛ چراکه سنجش یادگیری نیازمند ارتقا و به روزرسانی است".

این همایش در واقع به منظور افزایش مهارت سنجش معلمان یا همان سواد سنجش معلمان شکل گرفته است که اولین عنوان از محورهای همایش است. در این همایش ما به دنبال این هستیم که ببینیم سواد سنجش معلمان به چه میزان است. در کلاس چه اقداماتی برای سنجش یادگیری دانش آموزان خود انجام می دهند؟ چرا بسیاری از این یک میلیون معلم، سنجش را یک امر سرسری می انگارند؟ چگونه باید  معلمان را در این حوزه باسواد و با مهارت کنیم."

وی با تاکید بر ضرورت اجرای همایش سنجش کلاسی بیان کرد: " ما به دنبال این هستیم که بدانیم: ۱- معلمان از حوزه سنجش چه می دانند؟ ۲- باورشان در مورد سنجش های کلاسی چیست؟ ۳- با این سنجش و نمره می خواهند چه کاری انجام دهند؟ ".

دبیر علمی همایش سنجش کلاسی افزود: " باوری که معلمان نسبت به سنجش دارند، بسیار مهم است. اگر آنها باور داشته باشند که سنجش، ادامه فرآیند یادگیری و تدریس است و این را به صورت چرخه ببیند، هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد، اما زمانی که سنجش را به صورت تک رویداد و محدود در یک نقطه مکانی و زمانی ببینند، این رویکرد موجب ایجاد مشکلات فراوانی می شود و باور غلطی است. سنجش باید به طور مداوم انجام شود و به زمان نیاز دارد".

وی با بیان این که به طور کلی معلمان به دو صورت جذب آموزش و پرورش می شوند، تشریح کرد: "یک دسته معلمانی هستند که کنکور می دهند و وارد دانشگاه های تربیت دبیر شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان می شوند؛ این افراد چهار سال آماده می شوند تا دبیر شوند و در دانشگاه، چندین واحد در زمینه آموزش، یادگیری و سنجش می گذرانند و به شایستگی های معلمی نزدیکتر می شوند. اما بعد از ورود به فضای مدرسه و تدریس رها می شوند و توانمند سازی به معنای حقیقی و مستمر انجام نمی شود. دسته دیگر، معلمان ماده 28 وزارت آموزش و پرورش هستند که دانش آموخته کارشناسی هستند اما معلم نبوده اند. به دلیل کمبود معلم، شاهد این هستیم که ده ها هزار نفر از این افراد بدون تجهیز به توانایی های سنجشی لازم استخدام می شوند و این موضوع برای آموزش و پرورش نقطه خطر به حساب می آید. از این جهت، برگزاری این همایش ها و دوره ها برای آموزش و پرورش بسیار ضروری و حائز اهمیت است".

محور های اصلی این همایش عبارت اند از: سواد سنجش معلمان، سنجش کلاسی و برنامه درسی، سنجش کلاسی در شرایط بحران، سنجش کلاسی، انگیزه و یادگیری، سنجش مفهومی و ارتقاء یادگیری، یاددهی_یادگیری و سنجش کلاسی، ملاحظات اخلاقی در سنجش کلاسی، سنجش یادگیری یا سنجش به مثابه یادگیری، ارزشیابی توصیفی، عملکردی و سنجش کلاسی، تکنولوژی آموزشی و شیوه‌های نوین سنجش، سنجش شایستگی‌ها در ساحت‌های شش گانه، سنجش کلاسی آنلاین؛ فرصت ها و چالش ها، سنجش کلاسی در دانش آموزان سرآمد و با نیازهای ویژه، هوش مصنوعی؛ چالش‌ها و فرصت‌های سنجش کلاسی، تاثیر سوابق تحصیلی در آزمون‌های بزرگ مقیاس و سنجش کلاسی

یونسی با اشاره به محور های همایش گفت: یکی از محورهای این همایش، سنجش کلاسی در زمان بحران است. به طور مثال در زمان کرونا شاهد این بودیم که فرآیند های آموزشی همچنان ادامه پیدا کرد، اما متاسفانه نهایتا آزمون ها را چند گزینه ای اجرا کردیم و سنجش خوبی نداشتیم. بسیاری از خانواده ها نیز همچنان از افت تحصیلی و سنجش در دوران کرونا ابراز نگرانی می کنند.

او یاد آور شد: در چند سال اخیر آموزش و پرورش آزمون های کشوری برگزار می کند که تاثیر این سوابق تحصیلی در کنکور ثبت می شود. این فرآیند موجب شده است تا این آزمون ها قدری دشوارتر شده و معدل ها نیز قدری پایین آمده است. این موضوع هجمه ای به آموزش و پرورش وارد کرده است که آزمون ها قابل فهم دانش آموزان نیست و آموزش و پرورش نیز ادعا می کند که سنجش آنها مفهومی شده است. یکی دیگر از محور های ما نیز به همین موضوع مرتبط است که آیا ما می توانیم سنجش را در سطح های بالاتر انجام دهیم و سنجش واقعی را تجربه کنیم".

معاون پژوهشی دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی ادامه داد:" "ارزشیابی های توصیفی" که اکنون در آموزش و پرورش انجام می شود، یکی از محورهای این همایش است. همچنین، یکی دیگر از مهم ترین موضوعات این همایش، "سنجش عملکردی" است. "سنجش ساحت های شش گانه" نیز از موضوعات ضروری دیگر این همایش است. تاکید معلمان، بیشتر بر "سنجش های شناختی" است اما موضوعی که اینجا مطرح است این است که آیا می توانیم معلم را توانمند کنیم تا در سایر ساحت شش گانه نیز سنجش و ارزیابی انجام دهد و در این موارد نیز کارنامه ای برای دانش آموزان در نظر بگیریم؟

وی همچنین به تشریح بخش های همایش پرداخت و گفت: "در بخش اول، مقالات رسیده را بر اساس محورهای همایش، داوری و پذیرش می کنیم و مقالات برگزیده در مجلات علمی پژوهشی منتشر خواهند شد. بخش دوم همایش، برگزاری کارگاه های آموزشی متناسب با مسائل روز است که با همکاری وزارت آموزش و پرورش برگزار خواهد شد و گذراندن این دوره ها امتیاز ضمن خدمت دارند. بخش سوم همایش به ارسال آثار سنجش و ارزشیابی معلمان اختصاص یافته است. کمیته داوران این بخش در محور های مختلف، برترین آثار را شناسایی کرده و در کتابچه همایش معرفی می کنند".

دبیر علمی همایش سنجش کلاسی، به چگونگی اعطای جوایز در این همایش نیز اشاره کرد و گفت: "جایزه ای که برای برترین آثار طراحی کردیم، اولین جایزه سواد سنجش معلمان است که به برترین آثار تعلق می گیرد. جایزه به نام استاد پیشکسوت و پیشگام این حوزه جناب آقای "دکتر علی اکبر سیف" که استاد دانشگاه علامه طباطبائی نیز بودند، نامگذاری شده است.

یونسی با اشاره به تفاهم نامه هایی که میان "دانشکده روانشناسی وعلوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی" و "مرکز سنجش و تضمین کیفیت آموزش و پرورش" و همچنین "وزارت آموزش و پرورش" منعقد شده است، تصریح کرد: " این همایش در راستای اجرایی کردن این تفاهم نامه ها برگزار می شود. ما حتی پس از این همایش نیز دوره هایی که برای توسعه سواد سنجش لازم است را به صورت مداوم برگزار خواهیم کرد".

وی همچنین خاطرنشان کرد: "پیش از اجرای همایش، تعدادی نشست برگزار خواهد شد که اولین آنها برگزار شده است و در آن حدود 300 نفر از سرگروه های آموزشی از کل کشور حضور داشتند که یک پنل دو ساعتی آن، به سنجش اختصاص داشت. دومین نشست نیز، سه شنبه 8 اسفند در محل دانشگاه علامه طباطبائی برگزار خواهد شد.

یونسی افزود: "ما از تمام ظرفیت های دانشگاه و وزارت آموزش و پرورش برای اجرای هر چه بهتر این همایش استفاده می کنیم. در کنار این دو نهاد، دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، دانشگاه فرهنگیان، دانشگاه تربیت مدرس، سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، موسسه صندق ذخیره فرهنگیان و سازمان پرورش و برنامه ریزی آموزشی نیز حضور دارند تا دانشگاه را در جهت برگزاری باشکوه این همایش یاری نمایند.

نخستین همایش ملی سنجش کلاسی، ۵ و ۶ اردیبهشت سال 1403 برگزار می شود. علاقمندان به شرکت در این همایش می توانند چکیده های خود را تا تاریخ 25 اسفند ماه و مقالات خود را تا تاریخ 25 فروردین ماه ارسال کنند. این همایش با حضور وزیر آموزش و پرورش و رئیس دانشگاه علامه طباطبائی افتتاح خواهد شد. گفتنی ست دومین همایش ملی سنجش کلاسی نیز در بهمن ماه سال 1403 برگزار خواهد شد".

خبرنگار: صدیقه صفا